Radar Nasıl Çalışır

Öncelikle Tübitak'ın bilgilerine bakalım: Radar, bir vericinin atmalar (pulse) biçiminde yaydığı radyo dalgalarının yöntemleri üstündeki isimlerden yansıyarak arka dönmesi ve yalnızca müşteri sebebi ile yakalanması ilkesi temelinde çalışır.

Alıcı geri dönen yankıdan hedefin yönünü ve mesafesini, iki yankı arasında geçen zamandan da hızını belirleyebilir. Hedef direkt radara geliyorsa ya da uzaklaşıyorsa Doppler etkisi sayesinde yine sürat belirlenebilir. Radar atmaları düz biçimde yalnızca ayrıca gittiğinden ufkun (Dünyanın eğiminin) ötesindeki hedefleri belirleyemezler. radar nasıl çalışır Bu nedenle savaş uçakları aşırı alçaktan uçarak radar sinyakllerinden kurtulabilirler. Ayrıca "hayalet" (stealth) uçakların tasarımında, radar sinyallerinin kolayca yansıyacağı dik yüzeylerden (ör: gövdeye dik kuyruk vb) kaçınarak, ya da elektromanyetik sinyalleri emici özelliğwe sahip bileşik malzemeler ve boyalar uygulayarak bunlara göze çarpan bir görünmezlik sağlamak mümkün. Wardom.org sitesinde anlatılan radar nasıl çalışır konusuna gelirsek Wardom.org  bu konu ile ilgili detaylı bilgiler veriliyor. Radar cihazı ile karanlık bulut yada sis içinde olup görünmeyen cisimlerin durumu ve noktayı mikrodalgalarla tayin edilir. İlk ismi radiolocation dur. Radar, İkinci Dünya Savaşı sırasında geliştirilmiş ve ismi Radio Detection and Ranging kelimelerinin devasa kafa harflerinin biraraya getirilmesinden türemiştir. Bu İngilizce kelimeler, radar cihazının mikrodalgalarla hedefin mesafesi, istikameti ve açısını bulduğu anlamına gelir. Uzaktaki cisimleri aynı tek projektör gibi, ama radyo frekanslarında aydınlatarak tetkik eden tek teleskopa benzetilebilir. Halbuki ilk defa Galilei tarafından 1610'da kullanılan teleskop, uzaktaki cisimleri tetkik için cisimlerin yayınladığı ışınlara muhtaç ve yalnız bunun frekansına bağımlıdır. Cihazın tek vericisi, bir de hedeften yansıyarak dönüp gelen mikrodalgayı piyasa alıcısı vardır. Görüntü televizyon ekranının bunun gibi katot ışınlı tüp yüzeyinde ışıklı noktalar biçiminde teşekkül eder.

Radarın keşfinde, gözü görmediği durumda karanlıkta büyük ustalıklarla uçup, avını yakalayan yarasanın çokça rolü olmuştur. Yarasa insan kulağının duyamayacağı ultrasonik ses frekansı yayınlayarak, yansıyan sesten hedefini görmektedir. Radarın keşfi İkinci Dünya Savaşı ile tıpkı zamana rastlar. Artan Hitler tehlikesine karşı olağanüstü ölüm ışınlarını bulma hülyasının gerçekçi bir sonucu olarak ortaya çıkan radar, düşmanı uzaktan tespit edip ve görünmese dahi bunu tahripte başarıyla kullanılmıştır. Yukarıda sözü geçen ölüm ışınları düşüncesi ise daha sonraki zamanlarda lazerin keşfiyle yine canlanmıştır. Harbin getirdiği bir silah şekilde ortaya çıkan radar, sulh zamanında da fazla uygulama alanları bulmaktadır. Bunlara misal şekilde gemilerin kesif sis arasında yönlendirilmesi, uçaklarda amaç bulma, kör uçuş ve kör inişin gerçekleştirilmesi ve fırtınayı takip sayılabilir. Radarla ilgili ilk tecrübe 1935 Şubat ayında 49 m dalga boyunda işçi tek CW (continuous waves = sürekli taşıyıcı dalga) radyo vericisiyle yapıldı. Yaklaşan tek uçağın 13 km'den tespit edilmesiyle ilk başarı sağlandı. 1935 Haziran ayında da ilk darbeli sağlayan yapıldı ve denendi. 24 km mesafedeki bir uçaktan yansıyan yalnızca takım işaretler sezildi. Darbeli veren işareti şeklinde mesafe, gönderilen ve alınan vuruş arasındaki zaman kayması ve dalgaların yayılma hızından hesaplanabilir. 50 m dalga boyunda çalışıldığında, öteki radyo istasyonlarının karıştırması itibarı ile daha sonraki denemelerde, radar dalga boyu 25 m'ye değiştirildi. Daha az dalga boyu kullanmanın farklı yalnızca faydası da, aynı fiziki büyüklükteki yalnızca antenin yöneltilme niteliklerini geliştirmesiydi. 1935 Eylül ayında mesafede 70 km'ye, 1936 Mart ayında ise 150 km'ye ulaşıldı.

 Radar üzerindeki çalışmalara hem Avrupa hem de Amerika'da aynı zamanlarda devam edilmiş, geliştirilen örnekler ordu hizmetlerinde kullanılmıştır. İlk evvela geliştirilen CW-radar daha duygulu olmasına rağmen ara konusu için tek bilgi vermemekte, sırf hedefin varlığını göstermektedir. Darbeli radarda ise, gönderilen darbe tek anlamda işaretlenir ve hedeften yansıyıp yine alınana kadar geçen süreden mesafe kolayca hesaplanır. Halen kullanılan fazla radar tıpkı esas esaslara göre, fakat modern bir doğrulukla çalışmaktadır. Mesela radardaki harp sonrası ilerlemelerin en büyüğü elektronik bilgisayarların ortaya çıkmasından sonra, muazzam hafıza kapasiteleri ve hesaplama hızları sebebi ile işaret analizi konusunda olanıdır. Böylece yansıyan işaretler ayrıntılı şekilde incelenebilmekte, hedefe ait aşırı bilgi, çeşitli yollarla göz önüne serilebilmektedir. Radarın en anlamlı uygulamalarından birisi olan haritalama radarında ise, radar nasıl çalışır anlatımına göre, mikrodalgalar kullanılmakta ve sağlanan bilgilerden fotoğraf ve bunun gibi şekiller elde edilmektedir.